تاریخچه رویدادهای ایل بویراحمد از سال 1320 تا پایان 1342 با تکیه بر رخدادهای سیاسی-نظامی

ایل بویراحمد بزرگترین ایل استان کهگیلویه و بویراحمد است. در عصر رضا شاه و در نتیجه اقدامات و اصلاحات ظاهری و محدود کننده وی، مقاومتهای بسیاری از ایل بویراحمد صورت گرفت که مشهورترین آن جنگ " تنگ تامرادی" است که در تابستان 1309 اتفاق افتاد و موجب تلفات سنگین و شکست مفتضحانه نظامیان پهلوی گردید. در بحبوحه جنگ جهانی دوم و آشفتگی های سیاسی پس از اشغال، وضع مملکت کاملاً دگرگون شد و زندانیان از جمله خوانین بویراحمد از بند و اسارت رهایی یافته به زادگاههای خود برگشتند. طی سالهای 1321 تا 1325 ایلات جنوب از جمله ایل بویراحمد در پی اوضاع سیاسی کشور اقدام به درگیری و مخالفت با حکومت پهلوی می کرد. درگیری با مراکز نظامی سمیرم، حَنا، کُمِهر و حمله به کازرون پس از تشکیل نهضت جنوب، از جمله ی این اقدامات است. در سالهای 1326 و 1327 به تدریج حکومت مرکزی وارد ایلات شده و کنترل مناطق عشایری را در دست گرفت. در جریان اختلافات دربار و دولت در سالهای 1330 به بعد و ملی شدن صنعت نفت، ایل بویراحمد به دو دسته طرفداران دولت و دربار تقسیم شد که همین دودستگی رخدادهایی را در پی داشت. پس از دولت مصدق تا سال 40 با توجه به خلع سلاحهای گسترده، همچنان در میان ایلات، ارتش قدرت بلامنازع بود. در اواخر سال 41 در پی برنامه اصلاحات ارضی و مخالفت خوانین با آن حرکتهایی از سوی خوانین بویراحمد صورت گرفت و در پی آن در تاریخ 31 فروردین 42 در تنگ گجستان درگیری شدیدی با ارتش رخ داد. با کشته شدن یکی از سران غائله به نام عبدالله خان در 18 خرداد 42 و تسلیم شدن ناصرخان و غلامحسین سیاهپور از دیگر سران غائله، عملأ غائله جنوب پایان یافت. حکم اعدامی ناصرخان با گروهی از خوانین ممسنی و حیات داوودی در 13 مهرماه 1343 و حکم اعدام ملا غلامحسین سیاهپور و چهار نفر از یارانش در 19 دیماه همان سال اجرا شد. پس از این رخدادها به پیشنهاد سپهبد آریانا _فرمانده نیروهای جنوب_ و مورد قبول واقع شدن از طرف محمدرضاشاه، بویراحمد و کهگیلویه به ترتیب از فارس و خوزستان منتزع و دارای فرمانداری کل گردید.